سفارش تبلیغ
صبا ویژن

مدینة العلم

یادداشت های محمد عابدینی

مهارت های لازم برای نگارش یک پایان نامه

1- مسئله یابی: مسئله جدید باشد و خود دانشجو آن را پیدا کرده باشد. پرداختن به مسئله و پاسخ آن مشکلی را از جامعه حل کند.

2- مسئله شناسی: حل کامل و بهینه مسئله در گرو شناخت مسئله است. دانشجو باید چیستی و کاربرد مسئله در جامعه را بداند.

3- طراحی مسئله و پزوهش: مقدمه - فهرست - دیباچه - طراحی بدنه - تعیین فصول.

4- جمع آوری اطلاعات: این مرحله وقتگیر اما مهم است. مطالب باید از منابع مختلف جمع آوری و فیش برداری شوند.

5- نقد و بررسی اطلاعات جمع شده: فیش ها باید از نظر تغایر با کتاب و سنت و علم و عقل مورد پالایش قرار بگیرند.

6- آنالیز، تحلیل و جمع بندی اطلاعات.

7- تدوین و چیدمان پژوهش: مطالب طوری کنار هم گذاشته و مرتب شوند که گویا از ابتدا با هم بوده اند.

8- دفاع از مطالب گردآوری شده: در این مرحله کسب رضایت استاد راهنما اهمیت زیادی دارد.

روش به دست آوردن اطلاعات: باید راهکارپیشرفته تحقیق را شناسایی کنیم و روش کسب اطلاعات را به دست بیاوریم. تحقیق یعنی روشن کردن یک مطلب حق و پیدا کردن پاسخ محققانه برای مشکلات. در تحقیق ذوق اشخاص جایگاهی ندارد. هر کس ذوق و میل و سلیقه ای دارد که در موضوعات مختبف به دنبال آن ها می رود. این سلایق و ذوق ها نباید پژوهش را تحت تاثیر خود قرار دهد.

نکته1: منبع شناسی: اعتبارسنجی منابع اهمیت زیادی دارد.

نکته2: مطلب شناسی: این شناخت 14 فیلتر دارد: قرآن - روایات - سنت - تاریخ - عقل منابع مرتبط و تایید شده - و ...

نکته3: فیش برداری: فیش ها باید در موضوعات مشابه و گوناگون و فصل های مختلف دسته بندی شوند.

نکته4: موضوع شناسی: موضوع اعم از مسئله است. موضوع عمومیت دارد اما مسئله خاص است. تحقیقات باید مسئله محور باشد نه موضوع محور.

راه های به دست آوردن اطلاعات:

1- روش تجربی: روشی که به طور مستقیم و از راه آزمون و خطا و تجربه اطلاعات را به دست می آوریم که شامل دو بخش است: پژوهش های علوم تجربی و پژوهش های علوم انسانی.

2- روش عقلی: مباحث با عقل سر و کار دارند و نظری هستند. در این روش مطالب جمع آوری و در ادامه به عقل سپرده می شوند.

در علوم انسانی روش پژوهش مانند اقتصاد، مدیریت و روانشناسی نیمه تجربی است که در غرب به آن go and see گفته می شود. یعنی برو ، ببین و جواب را بیاور.

نکته: مشاهده گاهی مستقیم و گاهی غیر مستقیم است. در بسیاری از پژوهش های علوم انسانی، مدیریتی، روانشناسی و جامعه شناسی لازم است با علم آمار و سنجش و همچنین پژوهش عملیاتی آشنایی داشت.

3- روش عرفانی: در مسائل عرفانی عقل کاربردی ندارد و به شهود مربوط می شود. بعضی از مطالب از طریق شهود شخصی به دست آیند که قابل تعمیم نیستند. عرفان و شهود اموری شخصی هستند.

نکته: در پژوهش های عرفانی و شهودی پژوهشگری که ود شهود ندارد باید شهودات دیگران را جمع آوری کرده و پس از مطابقت با قرآن و منابع دیگر از طرف آن ها نقل کند.

پژوهش های علوم انسانی:

1- در علوم انسنی از کلیات بحث می شود.

2- در علوم انسانی باید اقوال مختلف را دیده، جمع بندی کرده و از آن ها یک نتیجه یا نظریه دریافت نمود.

3- در علوم انسانی چنین توصیه می شود که برو و بپرس. لذا باید بدانیم از چه کسانی بپرسیم.

4- در علوم اجتماعی تحقیق باید به صورت میدانی باشد. این تحقیق گاهی مستقیم و گاهی غیر مستقیم است. به این صورت که از یک نمونه آمار گرفته می شود و تصمیمات کلی گرفته می شود و به کل تعمیم داده می شود.

نکته: در روش های غیر مستقیم خود پژوهشگر اطلاعات را به دست نمی آورد. بلکه از طریق واسطه ها به مطالب دست پیدا می کند.